کد مطلب:193892 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:236

نقش زبان در سعادت و شقاوت انسانها
و ایاكم أن تذلقوا ألسنتكم بقول الزور و البهتان و الاثم و العدوان [1] .

مبادا زبانتان را به گفتار دروغ و تهمت و گناه و دشمنی آلوده سازید.

«ایاكم» در این روایت نهی نیست بلكه تحذیر است؛ به این معنا كه حضرت امام صادق علیه السلام می فرماید: ای مؤمنان، مواظب باشید كه زبان شما نلغزد و مرتكب گناه نشود چرا كه انسان در معرض اشتباه و فراموشی است و باید همیشه هوشیار و مواظب باشد.

«ذلاقت» به معنای فصاحت و زبان آوری و «زلاقت» به معنای لغزش است.

عبارت بعد از «ایاكم» اگر «تزلقوا» باشد، معنای عبارت این است كه از این كه زبانتان به لغزش دچار گردد، و قول زور و بهتان بر آن جاری گردد حذر كنید، اما اگر «تذلقوا» باشد، یعنی خوش زبانی هایتان را در قول زور و بهتان قرار ندهید.

كنترل زبان نسبت به تقوا مانند آب است نسبت به زندگی. همان طور كه بدون آب زندگی ناممكن است بدون بازداشتن زبان از گناه به دست آوردن ملكه تقوا ممكن نیست. اگر زبان كنترل گردد جلو بسیاری از گناهان گرفته می شود. انسان ها همان طور كه با دست و پا و چشم و گوش خود گناه می كنند با زبان نیز مرتكب گناه می شوند، اما اگر تمام گناهان اعضای بدن را با هم جمع كنند به اندازه ی گناهان زبان نمی شود.

امام زین العابدین علیهم السلام می فرماید: ان لسان ابن آدم یشرف علی جمیع جوارحه كل صباح



[ صفحه 52]



فیقول كیف أصبحتم فیقولون بخیر ان تركتنا... [2] ؛ هر روز صبح زبان از اعضای بدن می پرسد: حال شما چطور است؟ آنها جواب می دهند كه اگر تو بگذاری حال ما خوب است...» زبان منشأ گناهان بزرگی چون دروغ، غیبت و تهمت است. زبان ممكن است باعث دگرگونی حق و باطل شود، و حق را باطل جلوه دهد و لباس حق بر تن باطل پوشاند. این زبان است كه باعث می گردد یزید بن معاویه خلیفه مسلمانان شناخته شده، و امام حسین علیه السلام خارجی و سركش معرفی گردد.


[1] در بعضي از نسخه ها تزلقوا آمده است. (متن نامه).

[2] كافي، ج 2، ص 115، باب الصمت و حفظ اللسان.